Элӗк районӗнчи Мӑн Ямашра пурӑнакан 51 ҫулти арҫын ӗнер трактор айне пулса вилнӗ. Усал хыпар РФ Следстви комитечӗн республикӑри следстви управленине 15 сехет тӗлӗнче ҫитнӗ.
Асӑннӑ районти Яккушкӑнь ялӗ патӗнче иртсе пынӑ чух трактор урапа ҫулӗпе пынӑ чухне тухса кайнӑ. Ҫав самантра Т-25 тракторта ларса пынӑ ҫын кабинӑран тухса ӳкнӗ, техника тӳнсе кайса ун ҫине хӑпарса кайнӑ. Инкеке лекнӗ вӑйпитти ҫавӑнтах вилсе кайнӑ. Руле тытса пынӑ 46 ҫулти хытах суранланнӑ арҫынна пульницӑна илсе кайнӑ, халӗ ӑна тухтӑрсем пулӑшу кӳреҫҫӗ.
Элӗк районӗнчи вилӗмпе вӗҫленнӗ инкек пирки тӗпчевҫӗсем малалла ӗҫлеҫҫӗ. Пӑтӑрмах ҫын айӑпӗпе сиксе тухнӑ пулсан айӑплин тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарасси пирки те иккӗленмелле мар.
Ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Элӗк районӗнче 8 ҫулти ача сарӑмсӑр вилнӗ. Ӗнер унта «Газель» урапапа мотоблок пырса ҫапӑннӑ.
ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, авари «Элӗк – Ишек» ҫул ҫинче 20 сехет 17 минутра пулнӑ. Шупашкартан Элӗке ҫула тухнӑ «Газель» мотоблок хыҫӗнче пынӑ. Руль умӗнче 48 ҫулти арҫын ларнӑ.
Водитель дистанцие пӑхӑнман — мотоблок ҫине кӗрсе кайнӑ. Аварире мотоблок ҫинче ларса пынӑ 8 ҫулти арҫын ача вӑйлах суранланнӑ. Вӑл васкавлӑ медпулӑшу киличченех сывлама чарӑннӑ. Аварире тепӗр икӗ ҫын аманнӑ. Халӗ лару-тӑрӑва уҫӑмлатаҫҫӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Максим Ястран (Григорьев) сӑвӑҫ 100 ҫул тултарать. Вӑл 1916 ҫулта Элӗк районӗнчи Вӑрманкас Юнтапа ялӗнче чухӑн хресчен ҫемйинче ҫуралнӑ. Ҫамрӑклах тӑлӑха юлнӑ поэт хӑйӗн 27-мӗш хӗлне кӗреймен — Тӑван ҫӗршыва хӳтӗлесе Сталинград патӗнчи ҫапӑҫура пуҫ хунӑ.
Максим Ястран — поэт, куҫаруҫӑ, публицист, журналист. Пӗчӗк ялтан тухнӑ чӑваш каччин ял урамӗ унӑн ячӗпе хиспленсе тӑрать, ҫуралнӑ вырӑнта пӗчӗк палӑк лартнӑ, 2011 ҫулта Вутланти вулавӑша ун ятне панӑ.
Ястран ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине хатӗрленсе Элӗкри тӗп вулавӑш ятарлӑ планпа ӗҫленине пӗлтерет. Информаци пайӗ Максим Ястран пурнаҫӗпе ӗҫӗ-хӗлӗ ҫинчен материал пуҫтарса дайджест хатӗрлесе кӑларнӑ, Чӑваш Республикин Наци вулавӑшенчен кӗнекесем илсе килнӗ. Районти тӗп вулавӑшра йӗркеленӗ «Максим Ястран — 100 ҫул» кӗнеке куравӗ ҫурла уйӑхӗ вӗҫлениччен ӗҫлӗ.
Кӑҫал Максим Григорьев поэт ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитет. Халӑх ӑна Максим Ястран ятпа пӗлет. Ҫавна май Элӗк районӗнче ӑна халалласа ирттермелли мероприятисен планне хатӗрленӗ. Ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Вутланри культура ҫуртӗнче пултарулӑх каҫӗ иртӗ.
Шӑпах ҫак кун 100 ҫул каялла Максим Григорьев Вӑрманкас ялӗнче кун ҫути курнӑ. 1936–1939 ҫулсенче вӑл «Пионер сасси», «Ҫамрӑк большевик», «Чӑваш коммуни» хаҫатсенче, Халӑх пултарулӑх ҫуртӗнче ӗҫленӗ. Ястран «Садра калаҫни» сӑвӑпа чапа тухнӑ. Унӑн хӑш-пӗр поэми чӑваш поэзийӗн ылтӑн фондне кӗнӗ.
Максим Ястран Г.Гейнен, А.Пушкинӑн, М.Лермонтовӑн, Т.Шевченкӑн, В.Маяковскин, К.Симоновӑн, С.Михалковӑн тата ыттисен хайлавӗсене чӑвашла куҫарнӑ.
Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи пуҫлансан Ястран «Чӑваш коммуни» хаҫатра корреспондентра ӗҫленӗ. 1942 ҫулта ӑна Хӗрлӗ Ҫара илнӗ. Вӑл Сталинград хулине хӳтӗленӗ. Ястран 1942 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 11-мӗшӗнче ҫак хула ҫывӑхӗнче паттӑрла вилнӗ. 1962 ҫулта ӑна СССР ҫыравҫисен пӗрлӗхне кӗртнӗ.
Чӑваш Енре «Покупай чувашское» (чӑв. Чӑвашрине туян) лозунгпа вырӑнти тавара рекламӑлланине пирӗнтен кашниех асӑрханӑ.
Элӗк районӗ те хӑйсем патӗнчи тавара сарасшӑн. Унти райцентрта кашни кӗҫнерникунах пасара пухӑнаҫҫӗ те, ярмӑрккӑна вырӑнтисем «Покупай дешевле!» (чӑв. Йӳнӗрехпе туян) лозунгпа йӗркелессине йӑлана кӗртсе янӑ.
Пасар кунӗнче Пушкин урамӗнче тӳлевсӗр икӗ вырӑн уйӑрнине пӗлтереҫҫӗ. Вӗсем иккӗшӗ те — усламҫӑсем валли. Пысӑккисем те, вӑтаммисем те, пӗчӗккисем те унпа усӑ курма пултарнине ӗнентереҫҫӗ.
Икӗ вырӑнтан пӗринче ял хуҫалӑх апат-ҫимӗҫне сутаҫҫӗ, тепринче — социаллӑ пӗлтерӗшлӗ шутланакан таварсене.
Ку эрнере, ӗнер, иртнӗ пасар вӑхӑтӗнче тӳлевсӗр вырӑнпа «ВММ» тулли мар яваплӑ общество усӑ курнӑ. Вӑл ҫӑкӑр, пахча-ҫимӗҫ, улма-ҫырла, кӗрпе, пулӑ сутнӑ.
Элӗк районӗнчи Чӑваш Сурӑмӗнчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулта ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗнче кадет класне уҫма хатӗрленеҫҫӗ.
Кадет класне уҫма, шкул директорӗ Зоя Васильева пӗлтернӗ тӑрӑх, хай Ача-пӑча пултарулӑх центрӗнче ӗҫленӗ чухнех шухӑшланӑ. «Кӳршӗ районсенче ун пек классем пур-ҫке. Эпир вара мӗнрен кая?», — пуҫ ватнӑ вӑл.
2006 ҫулта районта Чӑваш Сурӑм шкулӗн бази ҫинче «Ҫамрӑк космонавтсем» юхӑм уҫнӑ. Вӗсен ятарлӑ кӑвак тӗслӗ тум пулнӑ. Арҫын ачасемпе хӗрачасем унта хаваспах ҫӳренӗ. Анчах ҫак юхӑм нумаях пыман. Ырӑ пуҫарӑва шута шкулта кадет класӗ уҫма палӑртнӑ.
Районта, сӑмах май каласан, ун пек класс ҫук. Ашшӗ-амӑшӗ кадет класне уҫассине ырласа йышӑннӑ. Кадет класне ҫӳрекенсем ҫар енӗпе университет-института е училищене вӗренме кайма пултараҫҫӗ-ҫке тата ҫар службине хатӗрленсе ҫитеҫҫӗ.
Республикӑри халӑх пултарулӑхӗн центрӗ тата Ҫӗрпӳ районӗнчи Чиркӳллӗ Ямаш ял тӑрӑхӗ тата вӑл тӑрӑхри «Ямаш» фольклор ансамблӗ Вӑрманкас Ямаш ялӗ ҫывӑхӗнче «Туслӑх кӑшӑлӗ» республикӑри фестиваль-конкурс ирттернӗ.
Унта Элӗк, Комсомольски, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Ҫӗмӗрле, Тӑвай районӗсенчи 13 фольклор ушкӑнӗ пырса ҫитнӗ. Конкурса темиҫе номинаципе ирттернӗ. Чӑваш Ен историне чи лайӑх пӗлекенсем тесе «Сӗнтӗр», «Кунер» (Сӗнтӗрвӑрри районӗ), «Шурӑмпуҫ» (Комсомольски районӗ) ансамбльсене палӑртнӑ.
Хӑйсем пирки аван каласа кӑтартнипе «Сӗнтӗр» (Сӗнтӗрвӑрри районӗ), «Сурпан» (Тӑвай районӗ), «Еник» (Вӑрмар районӗ) тӗлӗнтернӗ.
Ытти номинацире те ҫӗнтерӳҫӗсене хавхалантарнӑ. Гран-при Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи «Сӗнтӗр» ансамбле лекнӗ.
Республика кунне Шупашкарта кӑна мар, пӗр-пӗр районта та йӗркелесси тахҫанах ырӑ йӑлана кӗчӗ. Кӑҫал вӑл Элӗк районӗнче пулчӗ.
Уява хатӗрленнӗ май элӗксем самай тӑрӑшнӑ. Ҫав шутра района пыракан ҫула ҫине тӑрса юсанине те палӑртмалла. Унта ҫав кун пулса курнисем пӗлтернӗ тӑрӑх, тӳре-шара, ҫав шутра Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та, вӑл тӑрӑха пырса ҫитнӗ ҫӗре асфальт хытса илеймен имӗш. Юрӗ, ку вӑл тем мар тейӗпӗр: чи пахи — ҫулӗ вырӑнтисем валли юлать.
Уявсенче тӗрлӗ объект хута ярасси пирки сӑмах пуҫартӑмӑр та, Республика кунӗнче Элӗк районӗнчи Йӑлкӑш ялӗнче фельдшерпа акушер пункчӗ те уҫнӑ. Ку пулӑма республикӑн Патшалӑх Канашӗн вице-спикерӗ Николай Малов пысӑка хурса хакланӑ май ФАП ял ҫыннисемшӗн тивӗҫлӗ парне тесе палӑртнӑ.
Ҫӗртмен 25-мӗшӗнче Муркаш тӑрӑхӗнчи Ярапайкасси ялӗнче «Сӗтев» хаҫат никӗслевҫи Эдуард Мочалов пуҫарнӑ «Пысӑк футбол» турнирӗ пуҫланчӗ. Шел пулин те, шӑпа туртнӑ Элӗк районӗнчи футбол ушкӑнӗ турнира тем сӑлтава пула килеймен. Ун пирки турнира йӗркелекенӗ ӑмӑрту пуҫланиччен пӗр сехет малтан пӗлтернӗ. «Анчах та вӗсем малалла хутшӑнасси пирки шантарчӗҫ», — пӗлтерет ӑмӑртӑва йӗркелекенӗ. Турнир пуҫаруҫи вӗсен пирки штраф санкцийӗ пирки шутлать.
«Пысӑк футбол» турнира вара «Мӑн Сӗнтӗр» тата «Кӳстерек» футбол ушкӑнӗсем пуҫларӗҫ. «Мӑн Сӗнтӗр» футбол ушкӑнӗ 5:0 шутпа вӑйя ҫӗнсе илчӗ.
Ҫӗртме 26-мӗшӗнче футбол турнирӗ Муркаш районӗнчи Рыкакасси футбол уйӗнче иртмелле. Пуҫламӑшӗ 16:00 сехетре.
Сӑнсем (12)
Республика кунне халалласа Шупашкарта тата Элӗк районӗнче тӗрлӗ мероприяти ирттернӗ. Ҫавсенчен пӗри — Шупашкарти Амӑш палӑкӗ умӗнче Пурнӑҫ йывӑҫҫи флешмоб йӗркелени. Унта кӑмӑл пуррисене пурне те хутшӑнма чӗннӗ. Ҫапла вара 1000 ҫын ытла наци ҫеммипе Чӑваш Енӗн патшалӑх элемӗ — Пурнӑҫ йывӑҫҫи — евӗр тӑрса тухнӑ. Йышра шкул ачисем, культура, вӗренӳ, учрежденийӗсенче ӗҫлекенсем тата уява пухӑннӑ ҫынсем пулнӑ.
Авалхи чӑвашсен руна ҫырӑвне тӗпе хурса йӗркеленӗ элем ҫирӗпрен те ҫирӗп, хӑватлӑран та хӑватлӑ юмана аса илтерет. Вӑл республикӑра пурӑнакан халӑхсен пӗрлӗхне пӗлтерет. пилӗк парйан тӑраканскерӗн тӗп пайӗ ҫӳлте 90 градуспа айккинелле каякан икӗ туратпа вӗҫленет. Ку вӑл — республикӑра пурӑнакан тӗп халӑх. Айккинчи иккӗшӗ тулай чӑвашсене палӑртать. Варринчи чалӑш икӗ элеменчӗ — кунта пурӑнакан ытти наци ҫыннисене.
+17.3 °C